Stolpersteine in en om de Twijnstraat

Toespraak burgemeester Sharon Dijksma

Utrecht, Pelmolenplantsoen 6, dinsdag 7 maart 2023

Beste meneer Verloop, meneer en mevrouw Van der Burg, beste mensen,

Het zijn de menselijke verhalen die maken dat de holocaust onder je huid blijft kruipen en je niet meer loslaat. Zoals het verhaal achter dit huis en haar bewoners: professor Ernst Cohen en zijn vrouw. Professor Cohen was gepensioneerd scheikundige. Een wetenschapper met een grote staat van dienst: rector van de Universiteit Utrecht en met Engeland, Duitsland en Amerika.

Maar niets daarvan telde tijdens de oorlogsjaren. Stel je voor dat de bezetter je dwingt om je eigen huis mét inboedel aan hen te verhuren. Zelf moet je vervolgens maar, met het kleine beetje spullen dat je nog mag meenemen, bij buurman Ter Horst op nummer 7 in huis gaan wonen. En omdat je de verkeerde afkomst hebt, mag je de huur niet zelf incasseren. Dat moet de buurman, die toevallig notaris is, maar voor je doen.

Allemaal doelbewuste acties om gewone mensen, zoals u en ik, steeds mínder mens te maken. We weten dat het daarbij niet ophield voor Ernst Cohen. Hij belandde in de gevangenis in Amsterdam en kamp Vught, kwam vrij en werd later toch weer opgepakt: verraden door een collega aan de universiteit. En zo ging de ontmenselijking door. Tot in Auschwitz.

Ernst Cohen zag dit huis nooit meer terug. Maar toch zal het altijd zíjn huis blijven. Onder andere dankzij de moed van zijn kleinzoon. Meneer Verloop, u was met recht ooit ‘de jongste verzetsstrijder van Utrecht.’ U bent daarom, tot op de dag vandaag, een voorbeeld voor ons allemaal. Niet alleen vanwege uw inzet tijdens de oorlog. Maar ook voor uw inzet ná de oorlog, voor een ander Utrechts huis.

Daarmee bedoel ik het huis van uw overgrootmoeder, Emma Gompertz, aan het Wilhelminapark. Het heeft lang, te lang, geduurd voor er recht gedaan werd aan uw familie. Het is goed om dat hier, namens de gemeente Utrecht, volmondig te erkennen. Meneer Verloop, met uw levenslange inzet hebt u het leven van de families Cohen en Gompertz geëerd en recht gedaan.

Met deze struikelsteen willen we Prof. Cohen op een symbolische manier terugbrengen bij zíjn huis. Zodat Ernst Julius Cohen áltijd een van ons zal blijven.