Ervaringen uit de sector: 5 vragen aan

Hoe gaat het met jou én met Nachtoverleg Utrecht?

"We zijn erg enthousiast dat Utrecht als 2^e stad van Nederland met een visie op de Nacht komt. We kijken uit naar de komende periode waarin we ons gaan verdiepen in het visiestuk. Hopelijk kunnen we beginnen met de 1^e stappen naar een verdere ontwikkeling van de Nacht in Utrecht. We bespreken binnen het Nachtoverleg natuurlijk zaken die spelen bij de bestaande organisaties, maar we zijn er ook om te kijken naar wat er misschien nog nodig is in de stad. Wat mist er? Daarom is het belangrijk én een goede stap van de gemeente Utrecht om ons te betrekken bij de daadwerkelijke uitvoering van het beleid."

Wat zijn je verwachtingen voor Nachtoverleg Utrecht?

"Na een periode van vallen en opstaan door COVID-19 zijn alle organisaties weer redelijk op de rit en zijn de blikken in ieder geval gericht op de toekomst. Die toekomst is voor de ene organisatie onzekerder dan voor de ander. Het is fijn dat we door het Nachtoverleg dit met elkaar kunnen delen. Door te praten met elkaar in het Nachtoverleg komen we achter gemeenschappelijke zorgen, kunnen we om hulp vragen en ook politiek strategische stappen zetten. Persoonlijk kijk ik uit naar de komende periode waarin de visie besproken zal worden binnen de raad, maar ook binnen ons overleg. Waar zijn we blij mee? Wat baart ons zorgen? Waar moet meer aandacht naartoe? We zijn blij dat de gemeente ons betrekt bij de uitvoering hiervan. Op die manier kan de visie iets worden wat door de sector gedragen wordt."

Heeft de tijd van beperkingen, wat betreft cultuur maken en vertonen, jou een nieuw inzicht of bijzondere ervaring gebracht?

"Het Nachtoverleg is van onschatbare waarde geweest tijdens de periode van de vele beperkingen voor het nachtleven. We hebben ons kunnen verenigen in het overleg, het was een periode waarin het voelde alsof we, sorry voor mijn woorden, bij het grofvuil werden gezet. Alsof we een voorwerp waren wat je weg kan gooien en niet zal missen. Dat was pijnlijk en zorgde voor verdriet en frustratie. Dat leidde natuurlijk tot het bijzondere Unmute Us-protest wat tweemaal erg druk bezocht werd in Utrecht. Maar ook De Nacht Staat Op was een belangrijk nachtelijk protest waarin we lieten zien dat de nacht verantwoordelijk om kan gaan met bepaalde zaken. Het was een bijzonder moment waarin we ons weer echt lieten zien en we onderdeel waren van een tegencultuur (waar de nachtcultuur ook vanuit is ontstaan). Daarnaast heeft deze periode uiteindelijk ook wel gezorgd voor aandacht voor het belang van nachtcultuur. Er zijn belangrijke onderzoeken gedaan waaruit bleek dat nachtcultuur bijdraagt aan het welzijn en/of de identiteitsontwikkeling van vele mensen. Het is fijn om die erkenning te krijgen vanuit andere sectoren dan enkel onze eigen sector."

Wat zijn ontwikkelingen of samenwerkingen die je veelbelovend vindt?

"Tijdens de presentatie van de Nachtvisie 2030 in club BASIS was het fijn om te merken dat er nog veel meer mensen dan ik had gedacht, willen praten met Nachtoverleg. Niet iedereen uit de nachtsector is onderdeel van dit overleg, omdat het zich vooral richt op plekken en organisaties die artistiek en onafhankelijk programma maken. Maar dat betekent niet dat dat de enige stemmen zijn die gehoord moeten worden, dat werd mij erg duidelijk tijdens die avond. Vele individuen met ontzettend goede ideeën en belangrijke zorgen, stapten op mij af of reikten uit naar Nachtoverleg met een hulpvraag. De komende periode zal er dan ook een zijn waarin we niet alleen binnen ons overleg praten over de visie, maar juist ook met anderen die geen onderdeel zijn van het overleg."

Waar verheug je je op?

"Ik ben erg benieuwd waar we in 2030 staan, dit is de eindperiode van de visie wanneer de ambities gehaald zouden moeten zijn. Maar ook ben ik benieuwd naar de rol van Nachtoverleg ten opzichte van de visie, hoe ontwikkelt zich dat? We verheugen ons echt op het geven van onze kennis en ervaringen, zorgen en meningen aan de gemeente. We zijn namelijk een van de stemmen van een groot deel van cultureel Utrecht; het is belangrijk dat we gehoord worden en in gesprek blijven."

Hoe gaat het met je en met Art Utrecht?

We zijn weer lekker ‘uit huizig’. We gaan weer de stad in, naar festivals, musea en theater. Dat is goed nieuws voor de kunstenaars, die na een paar moeilijke jaren, eindelijk weer hun werk kunnen laten zien. Kunst is er volop te zien en beleven in Utrecht.

Wat zijn je verwachtingen voor Art Utrecht?

In de tijd van corona hebben we meer afstand tot elkaar, kunst en cultuur ervaren. Daarom is het niet alleen tijd hier weer volop van te genieten. We reageren duidelijk ook op wat we hebben meegemaakt en wat de uitdagingen van deze tijd zijn. Kunst en cultuur kunnen heel sterk de ‘‘onderbuik’ en lessen om van te leren naar voren brengen. Het thema ‘zorg’ is daarin behoorlijk centraal komen te staan. En dat is precies wat in deze kunstmanifestatie CareFull, als route door de stad met 35 kunstprojecten naar voren komt. Projecten die gaan over zorg voor jezelf en elkaar, maar ook onze omgeving, communities en natuur.

Heeft de tijd van beperkingen wat betreft cultuur maken en vertonen jou een nieuw inzicht of bijzondere ervaring gebracht?

De laatste jaren zie je dat persoonlijke thema’s als depressie, rouw, burn-out, trauma, meer bespreekbaar zijn geworden. Dat zie je ook terug in de projecten van kunstenaars. Kunstenaars zijn toch vaak voorlopers van ontwikkelingen in de maatschappij. In CareFull zie je dat meerdere projecten deze hoogstpersoonlijke thema’s bespreekbaar maken. Ook laten de projecten zien dat er behoefte is aan verbinding. Het tegenovergestelde van de individualisering. Je ziet dat er behoefte is aan samenwerken, in collectieven en/of met allerlei communities die doorgaans minder zichtbaar zijn in de samenleving. Er is een trend naar meer ‘horizontaal’ samenwerken. Met elkaar en vanuit gelijkwaardig en inclusiviteit.

Wat zijn ontwikkelingen of samenwerkingen die je veelbelovend vindt?

We leven in Nederland en Europa behoorlijk in de versnelling. Waar corona en gedwongen thuis blijven ons ook rust, focus en aandacht voor de zaken die er echt toe doen, heeft gebracht. Of we die focus ook kunnen houden is de vraag natuurlijk, maar wel zie je dat veel creatieven, of het nu kunstenaars, kleine ondernemers of andere zzp’ers zijn, zich meer richten op het leveren van een wezenlijke bijdrage. En ook in de kunst zie je een ontwikkeling naar bijzondere ervaringswerken.

Waar verheug je je op?

Ik verheug me erop deze 35 kunstprojecten te gaan zien en ervaren. Ik zeg bewust ‘ervaren’. Een van de mooie ontwikkelingen van deze tijd is dat kunst veel meer ervaringsgericht is. Waarbij kunstenaars je uitnodigen in een ervaring, een performance, een ervaringsinstallatie, een theaterstuk, diner, workshop of een-op-een theeceremonie. Kijk voor meer informatie over CareFull.

Hoe gaat het met je en met De Dansers?

Het gaat goed, we zijn allemaal moe en tegelijkertijd trots. We hebben een flink intens seizoen achter de rug, niet alleen vanwege de lockdowns, maar ook met meer (doorgeschoven) premières dan ooit, een overvol festivalseizoen met o.a. Oerol, Down The Rabbit Hole en De Parade, en daar bovenop ook nog drie baby’s die in het gezelschap geboren zijn. We hebben hard gewerkt en voelen dat aan alles. Het is een eer dat dat harde werken wordt beloond met maar liefst 4 (!) theaterprijzen: een VSCD Zilveren Krekel en de Keuze van de Wijkjury Utrecht voor onze voorstelling Hold Your Horses; en twee nominaties voor de Jonge Zwaan van de Nederlandse Dansdagen voor ons familiedansconcert VIER. En minstens zo hartverwarmend waren alle openhartige reacties die we van ons publiek -jong en oud- hebben mogen ontvangen, in theaters, op festivals en op scholen.

Wat zijn je verwachtingen voor De Dansers in het nieuwe theaterseizoen?

Na de zomer komen we even in wat rustiger vaarwater. We hebben zin om de producties nog te kunnen touren die afgelopen voorjaar door corona zijn afgezegd. Daarnaast gaan we veel in het buitenland spelen, o.a. in Duitsland, Noorwegen en Italië.

Heeft de tijd van beperkingen wat betreft cultuur maken en vertonen jou een nieuw inzicht of bijzondere ervaring gebracht?

We hebben ons veel moeten aanpassen en nieuwe vormen moeten vinden om ons werk te maken en presenteren. Kleinschaliger werk, dingen voor online etc. Daarbij hebben we opnieuw ontdekt wat er essentieel is, wat nooit mag ontbreken. Dat is de levensechte, menselijke verbinding die tijdens een voorstelling ontstaat, tussen de performers op het toneel maar ook tussen de performers en het publiek. Dus ons werk kan nooit alléén uit een video bestaan, of alléén uit een solo-performance. De energie moet kunnen stromen tussen mensen, dat is wat ons inspireert en wat uiteindelijk ons publiek aanspreekt of ontroert.

Wat zijn ontwikkelingen of samenwerkingen die je veelbelovend vindt?

We plannen steeds vaker een langere onderzoeksperiode in voor het maken van onze voorstellingen, dat is een ontwikkeling die we graag willen doorzetten. Onderzoeksprojecten hebben vaak een lagere prestatiedruk en dan kun je veel speelser en vrijer dingen uitproberen. Zo kom je uiteindelijk tot verrassender, eigenzinniger werk. In augustus gaan we zo’n onderzoeksproject doen in voorbereiding op een voorstelling die we volgende zomer gaan maken, genaamd HUSH. In september presenteren we de uitkomst van dit onderzoeksproject in Theater Kikker.

Waar verheug je je op?

We verheugen ons nu op vakantie, wat rust en eenvoud na een hectische periode. Dat we ergens op een strand of in een bos kunnen uitademen, terugkijken en genieten van wat we hebben bereikt dit jaar. En dat we dan weer opgeladen en geïnspireerd het nieuwe theaterseizoen in kunnen gaan. Ook kijken we enorm uit naar ons eigen programma, dat we een avond in Theater Kikker mogen organiseren. Als onderdeel van de in april ontvangen ‘Harm Lambers Bouwsteen Voor Bijzondere Kunst In Utrecht’. Een eervolle prijs ter nagedachtenis aan Harm Lambers, waar we als gezelschap ontzettend trots op zijn.

Bekijk de video op YouTube van ‘The Hand is a hammer’ uit Hold your Horses.

Hoe gaat het met je en met De Havenloods?

"Het gaat super goed. We zijn hier nog aan het nagenieten. We hebben namelijk net een spetterend cultuurfestival achter de rug. Georganiseerd door de kunstenaars en creatieven die De Havenloods rijk is. Het was mooi om te zien hoe bezoekers en de makers samen kwamen. Er waren een super divers publiek en live-acts, allerlei genres en kunstvormen. Eindelijk is deze broedplaats nu officieel geopend en het dak ging eraf."

Wat zijn je verwachtingen voor De Havenloods?

"De verwachtingen voor De Havenloods is dat het een bruisende plek wordt voor kunst en cultuurmakers, waar ze naast maken ook zichzelf kunnen presenteren. En dat we in de toekomst samenwerkingen aangaan met andere creatieve ‘ruimtes’ van de stad. Om hen ruimte aan te bieden voor nieuwe ervaringen en experimenten. En wij bieden die ruimte. Ruimte met om met elkaar het gesprek aan te gaan."

Heeft de tijd van beperkingen wat betreft cultuur maken en vertonen jou een nieuw inzicht of bijzondere ervaring gebracht?

"Het belang van verbinding is in mijn ogen erg naar voren gekomen. Ik zie dat het makers helpt om hun proces te kunnen delen. Ook een groot deel van de makers houdt zich meer bezig met “het ertoe doen” voor het grotere geheel. Dus dat de behoefte om iets bij te dragen heel groot is. Daarnaast heeft de culturele sector de tijd genomen voor reflectie en heeft zichzelf opnieuw uitgevonden."

Wat zijn ontwikkelingen of samenwerkingen die je veelbelovend vindt?

"Het belang van een plek als De Havenloods is dat makers ruimte hebben om te kunnen maken en ook zichzelf kunnen presenteren. Dat er door de behoefte naar verbinding mooie nieuwe cross - over en interdisciplinair samenwerkingen ontstaan. Niet alleen tussen de makers, maar ook binnen de sector."

Waar verheug je je op?

"Dat de zomer weer speelruimte biedt om nieuwe gekke en spontane dingen te laten ontstaan. Dat we makers vanuit verschillende disciplines samen kunnen laten komen hier en kijken wat er dan ontstaat. Ook verheug ik me op een zomer vol feestjes en dansen."