nieuwsbericht gemeente Utrecht

11-04-2023

De gemeente Utrecht blijft afwijken van de Participatiewet om jongeren beter te kunnen helpen. Om te voorkomen dat kwetsbare jongeren onnodig diep in de schulden komen of buiten beeld raken, kent Utrecht sinds december 2021 sneller bijstand toe aan deze groep. Ook laten we jongeren tot 27 jaar vrij iets bij te verdienen uit vrijwilligers- of deeltijdwerk. Hiermee wijken we af van de Participatiewet. Uit eigen onderzoek blijkt dat jongeren hiermee geholpen zijn. Deze werkwijze heeft bij jongeren met een relatief korte afstand tot de arbeidsmarkt daarnaast geen aanzuigende werking gehad op het aantal bijstandsaanvragen. De gemeente blijft hiermee doorgaan tot de wet wordt gewijzigd.

Werkzoekende jongvolwassenen maken door de maatregel van de gemeente Utrecht direct aanspraak op een bijstandsuitkering. Waar ze voorheen eerst vier weken zelf moesten zoeken naar werk wordt nu hun aanvraag voor een bijstandsuitkering direct in behandeling werd genomen. Daarnaast kunnen de Utrechtse jongeren (net als volwassenen boven de 27 jaar) tot maximaal 246 euro per maand van de inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk behouden naast hun uitkering.

Wethouder Linda Voortman (Werk en Inkomen): “In Utrecht vinden we het belangrijk om op te komen voor jongeren in een kwetsbare positie. We zien dat zij het aanvragen van een bijstandsuitkering echt als laatste redmiddel beschouwen. Ik ben blij dat we met onze werkwijze jongeren niet langer achterstellen ten opzichte van volwassenen en hen op gelijkwaardige manier behandelen. Iedereen moet mee kunnen doen en bestaanszekerheid hebben. Voor hen die dat nodig hebben bieden we een vangnet én perspectief.”

Evaluatie: positieve ervaringen op jongeren

De uitvoerende teams van de gemeente Utrecht geven aan dat het afschaffen van de zoektermijn een positief effect heeft op jongeren. Het zorgt voor voorkomen van (grotere) schulden bij jongeren, het verlaagt de stress bij jongeren en zorgt voor een duidelijker proces voor het aanvragen van bijstand. Ook het toepassen van de inkomstenvrijlating had een positief effect op jongeren. Het draagt bij aan het doel om jongeren te motiveren om te gaan werken door hen te laten ervaren dat werken loont. De jongeren die naast de bijstand zijn gaan werken geven aan dat dit vanwege noodzaak was: met de extra inkomsten kunnen zij in hun eigen levensonderhoud voorzien of schulden aflossen. Lees hier de hele evaluatie.

Wijziging Participatiewet

Het aanpassen van de zoektermijn en de inkomstenvrijlating voor jongeren zijn twee van de maatregelen die minister Schouten wil wijzigen in de Participatiewet. De inzet van minister Schouten is om begin 2023 een conceptwetsvoorstel voor de wijziging van de Participatiewet gereed te hebben ter consultatie. Daarna moet het wetgevingsproces nog doorlopen worden. De verwachting is dat een wetswijziging van de Participatiewet op zijn vroegst op 1 januari 2025 in werking treedt. Dit maakt dat we nu nog niet weten welke wetswijzigingen in het voorstel van minister Schouten daadwerkelijk in de wet komen. We blijven daarom tot de gewijzigde Participatiewet lobbyen voor een volledige afschaffing van de zoektermijn en toepassing van de inkomstenvrijlating voor jongeren tot 27 jaar.