Samenvatting onderzoek aardgasvrij verwarmen in Overvecht-Noord

We hebben laten onderzoeken hoe we huizen in Overvecht-Noord kunnen verwarmen zonder aardgas en wat dat kost. Uit de onderzoeken blijkt dat het warmtenet een goede manier van verwarmen is voor een groot deel van de wijk.

Het onderzoek naar hoe we huizen in Overvecht-Noord kunnen verwarmen is in 2020 uitgevoerd door experts van bedrijf APPM/CE Delft. In 2021 heeft bedrijf Greenvis verder onderzocht hoeveel het kost om aardgasvrij huizen te verwarmen. Dit hebben ze samen gedaan met bewonersgroepen (buurtinitiatieven) uit de Vechtzoom en de Klopvaartbuurt.

U kunt het hele onderzoek lezen (pdf op de site met de raadsstukken), of onderstaande samenvatting ervan.

Doel van het onderzoek

Doel van het onderzoek was om meer te weten te komen over de kosten van verschillende manieren van aardgasvrij verwarmen. Niet alleen voor woningen maar ook voor bedrijfsgebouwen. De onderzoekers hebben 3 manieren van verwarmen bekeken:

aansluiting op het warmtenet (stadsverwarming) voor alle woningen die nu nog op aardgas koken én verwarmen
aansluiting op een speciaal, lokaal warmtenet voor woningen in 3 delen van de wijk: de Vechtzoom, de Klopvaartbuurt en later sloot ook het Antoniuskwartier aan
verwarming van woningen met ieder een eigen warmtepomp.

Daarnaast heeft Greenvis in 2 winkelcentra onderzocht hoe bedrijfspanden gebruik kunnen maken van een warmtenet.

Samenwerking met bewoners en experts

We deden het onderzoek naar het lokale buurtwarmtenet samen met bewonersgroepen uit de Vechtzoom, de Klopvaartbuurt en het Antoniuskwartier. De buurtinitiatieven hebben meegedaan in de begeleiding en de uitvoering van het project en ze hebben meegedacht over de manieren van verwarmen zonder aardgas. Hun voorkeur is aquathermie: het opwekken van warmte uit water. De mogelijkheden hiervan zijn uitgebreid onderzocht. Aan het onderzoek werkten ook energieadviseurs mee en experts uit de bouw- en installatiewereld.

Uitkomsten van het onderzoek

Uit het onderzoek kunnen we een aantal conclusies trekken. Deze uitkomsten gebruiken we straks bij het schrijven van het wijkuitvoeringsplan. Hierin staat hoe de wijk aardgasvrij wordt. En we gebruiken de uitkomsten om te zorgen voor een betaalbaar aanbod voor bewoners. De nieuwe manier van verwarmen mag niet meer kosten dan dat aardgas zou kosten.

We hebben onderzoek gedaan naar de meest kansrijke oplossing voor Overvecht-Noord: een oplossing die haalbaar en betaalbaar is. Daar komt uit dat een warmtenet (stadsverwarming) voor de oudere, minder goed geïsoleerde woningen in de wijk, de meest kansrijke manier van verwarmen is.
Bij 2 van de 3 buurten (namelijk de Vechtzoom en Klopvaartbuurt) hebben de bewonersgroepen voorkeur voor een buurtwarmtenet dat lokale bronnen gebruikt (zoals water uit de Vecht). Dit is duurzamer dan stadsverwarming, omdat er minder CO2 vrijkomt bij het verwarmen. Maar het zorgt wel voor hogere kosten dan aansluiting op stadsverwarming.
Er zijn een paar uitzonderingen, zoals Antoniuskwartier en het nieuwbouwdeel van de Klopvaartbuurt. Hier staan goed geïsoleerde woningen die gebouwd zijn na 2013. Aansluiting op een warmtenet is daar niet de meest kansrijke manier van aardgasvrij verwarmen. De komende tijd gaan we met de buurtinitiatieven van deze buurten in gesprek over wat voor hen een haalbare en betaalbare manier van verwarmen is. Ook de woningen aan de Vechtdijk vragen om een andere aanpak dan de meeste woningen in Overvecht-Noord. Dit komt omdat ze verschillende bouwstijlen en bouwjaren hebben. En ook omdat er nu geen warmtenet in de buurt is om op aan te sluiten. Samen met buurtbewoners zoeken we de komende tijd uit wat hier de beste oplossing is.
Voor winkels is aansluiten op het stadswarmtenet minder geschikt. Dat heeft 2 redenen: de kosten per bedrijf zijn hoog, en de bedrijven gebruiken hun verwarming vaak maar weinig. Soms lijkt gebruik van een warmtepomp per bedrijf(sgebouw) een goede oplossing, maar dat is wel afhankelijk van het individuele gebruik. Op dit moment is er ook nog geen subsidie om de kosten mee te dekken. Het komend half jaar doen we verder onderzoek naar de individuele oplossingen.

Hoe nu verder?

Op basis van de uitkomsten werken we verder aan het warmtenet voor grote delen van de wijk. Dat doen we door met Eneco en andere installatiebedrijven in gesprek te gaan. Ons doel is om een aanbod te maken voor woningeigenaren en ondernemers voor aansluiting op een warmtenet. Verder werken we aan de volgende dingen.

Om het aanbod zo betaalbaar mogelijk te maken, kunnen we volgens het onderzoek een paar dingen doen. Deze onderwerpen bespreken we in de overleggen met Eneco.
- Een zo goed mogelijk ontwerp maken voor het warmtenet, met bijvoorbeeld zo min mogelijk meters aan leidingen
- Onderzoeken of de gemeente een rol kan spelen in de financiering van het warmtenet waardoor de kosten lager worden voor de gebruikers
- Zorgen dat zoveel mogelijk woningen worden aangesloten op het warmtenet
- Focussen op oudere en minder goed geïsoleerde woningen, met bijvoorbeeld energielabel D
- Slim gebruik maken van subsidies.
Duurzaamheid van (de bron van) het warmtenet is een belangrijk onderwerp in de gesprekken met Eneco en andere bedrijven.
We zoeken naar een oplossing voor bedrijven en winkels. Dit doen we samen met een paar ondernemers uit de wijk. Zo komen we meer te weten over de techniek, kosten en mogelijkheden. Ook onderzoeken we oplossingen voor andere gebouwen, zoals scholen.
Met de woningcorporaties praten we verder over het aansluiten van hun woningen op het warmtenet. Ook voeren we samen met hen de overleggen met Eneco.
In de berekening van de kosten is nog geen rekening gehouden met bepaalde inkomsten en subsidies. De inzet van deze bedragen verwerken we in het wijkuitvoeringsplan. Of het lukt om een betaalbaar aanbod voor bewoners te maken, hangt ook af van de gesprekken met Eneco en de Rijksoverheid. Als de gesprekken met Eneco goed verlopen, is er eind 2022 een wijkuitvoeringsplan. Daarin staat hoe Overvecht-Noord aardgasvrij wordt. Als alles goed gaat, hopen we daarna de eerste bewoners een aanbod te kunnen doen om over te stappen. Vervolgens sluiten we de eerste woningen aan op het warmtenet.