Lees voorLuchtkwaliteit
Gezonde lucht is belangrijk voor de gezondheid van de inwoners. Er is steeds meer bewijs dat vervuilde lucht kan leiden tot long- en hartklachten, en uiteindelijk ook tot vroegtijdig overlijden. Vervuilde lucht bevat fijn stof, zoals roetdeeltjes, en stikstofoxides, die zorgen voor chronische ziekten. Daarom nemen we al een aantal jaar maatregelen om de lucht in de stad gezonder te maken.
Luchtkwaliteit en gezondheid
Luchtvervuiling levert een belangrijke bijdrage aan ziekte en (vroegtijdige) sterfte. Landelijk leidt het tot bijna 11.000 sterfgevallen per jaar (bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
Luchtvervuiling draagt bij aan onder andere:
- luchtwegklachten, zoals hoesten, piepen en kortademigheid
- oogklachten, geïrriteerde of geprikkelde ogen
- hart- en vaatziekten
- longkanker
- vroegtijdige sterfte
Extra gevoelig zijn kinderen, ouderen en mensen met hart- en vaatziekten of longaandoeningen.
Wat doet de gemeente?
Minder uitlaatgassen
Het verkeer is de belangrijkste oorzaak van luchtvervuiling. De gemeente maakt daarom actieplannen om de lucht in Utrecht gezonder te maken. Dit doet Utrecht al:
- Er mogen geen vervuilende dieselauto’s, dieselvrachtwagens en dieselautobussen (OV-bussen en touringcars) in de milieuzone. De milieuzone is op 1 april 2021 strenger geworden voor personen- en bestelauto’s. De milieuzone voor vrachtwagens is strenger geworden op 1 januari 2022 en geldt nu ook voor dieselautobussen.
- We zorgen dat er meer schonere vervoersmiddelen komen, zoals elektrische auto’s, e-scooters, taxi’s, schonere vrachtwagens en elektrische bussen.
- We laten auto- en vrachtverkeer zo veel mogelijk buiten de stad om rijden en leiden ze via de beste routes de stad in en uit.
- We moedigen inwoners en bezoekers aan om vaker te gaan lopen, te fietsen, of het openbaar vervoer te nemen.
- We vragen ondernemers om praktischer en schoner goederenvervoer in de (binnen)stad te gebruiken.
- We werken eraan om boten voor recreatie schoner te maken en te zorgen dat bij het bouwen alles schoner wordt.
- In de loop van 2024 moeten mobiele (bouw)werktuigen in Utrecht voldoen aan emissieklasse Fase IV of emissieloos zijn. Deze werktuigen zijn bijvoorbeeld graafmachines en hijskranen. Ook bieden we de bouwsector trainingen aan om slimmer om te gaan met bouwmachines en het brandstofverbruik te verminderen. Voor aanbestedingen van de gemeente Utrecht geldt sinds september 2022: minimaal Fase IV.
- Snorfietsers rijden sinds 30 september 2021 op een aantal wegen in Utrecht op de rijbaan in plaats van op het fietspad. Met een helm op. Dat is gezonder voor fietsers en veiliger voor iedereen. Deze maatregel verbetert ook de doorstroming en de verkeersveiligheid op het fietspad. Lees meer over snorfiets naar de rijbaan.
Luchtvervuiling van buiten de stad
We nemen zelf maatregelen, maar we bespreken ook het belang van gezonde lucht met de landelijke en Europese overheid. We moeten samen actie ondernemen: veel luchtverontreiniging komt van buiten de stad, zoals het verkeer op de snelwegen, de industrie en de veehouderij.
Bouwen voor kwetsbare groepen
In Utrecht bouwen we langs drukke wegen geen nieuwe voorzieningen voor groepen die extra gevoelig zijn voor luchtverontreiniging. Bij plannen voor de inrichting van de stad kijken experts van onze afdeling Volksgezondheid mee. Zij letten bijvoorbeeld op dat er voldoende afstand blijft tussen drukke wegen en woningen, scholen, kinderopvanglocaties, bejaardenhuizen, verpleeghuizen en ziekenhuizen.
Bij gebouwen voor gevoelige groepen heeft de gemeente de volgende regels:
- afstand tot snelwegen: 300 meter
- afstand tot andere drukke wegen: 50 meter, behalve als er een andere bebouwing tussen staat (als afscherming)
Dit advies is gebaseerd op de GGD-richtlijn luchtkwaliteit.
Monitoren van luchtkwaliteit
We meten en berekenen de luchtkwaliteit. Zo komen we erachter hoe we deze kunnen verbeteren.
Wat kunt u zelf doen?
Als inwoners van Utrecht kunt u ook helpen om de lucht in Utrecht schoner te maken. U kunt bijvoorbeeld:
- vaker lopen, de fiets te pakken of het openbaar vervoer te nemen, in plaats van de auto
- voor elektrisch rijden kiezen
- zo veel mogelijk buiten de spits reizen
- niet onnodig met de auto door de stad rijden, maar buitenom over de snelweg (de ring)
- een auto delen met familie, vrienden of mensen in de buurt
- uw autobanden ongeveer elke 3 maanden oppompen
- zo min mogelijk hout stoken in (buiten)kachels of open haard
Banden oppompen
Als uw banden op spanning zijn is er minder uitstoot van CO2, stikstofoxiden en fijnstof. En u bespaart brandstof. U kunt uw banden gratis oppompen bij de slimme bandenpompen in de stad. Deze staan bij de ingang van de afvalscheidingsstations Tractieweg en De Stits. En bij NS station Lunetten (Furkaplateau). De 3 bandenpompen zijn tussen 2015 en 2021 al bijna 50.000 keer gebruikt. De resultaten:
- brandstofbesparing: 47.440 liter
- CO2-besparing: 979 ton
- voorkomen bandenslijtage: 3.592 banden
- totale kostenbesparing: € 1.042.875
Deze cijfers zijn bijgehouden door Band op Spanning. Zij leveren de bandenpompen.
Houtstook
Een houtvuur of (pellet)kachel brengt schadelijke stoffen in de lucht. Zeker bij mist en windstil weer blijft de rook lang om het huis en in de buurt hangen. Dat is voor niemand gezond. Laat het vuur daarom liever wat vaker uit. En als u stookt, stook dan zo schoon mogelijk.
