Natuurgebied Zuilen

Natuurgebied Zuilen bestaat nu vooral uit weilanden. We willen hier meer verschillende soorten bomen, bloemen, planten, insecten en dieren de ruimte geven. Maar ook meer ruimte voor iedereen om te wandelen, van de natuur te genieten, te sporten en de cultuurgeschiedenis te ervaren.
Wat gaat er gebeuren en waarom?
Natuurgebied Zuilen gaat zorgen voor meer natuur en openbaar groen in de stad. Dat is nodig om Utrecht gezond en aangenaam te houden voor het groeiend aantal inwoners.
Het gebied ligt voor een deel in een rijksmonument en is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (UNESCO Werelderfgoed) en het Natuurnetwerk Nederland. Dat betekent dat er bijvoorbeeld geen nieuwe gebouwen in het gebied mogen komen.
Voorlopige visie
We maakten in 2022 een voorlopige visie voor het gebied. Daarin staan de doelen, uitgangspunten en mogelijke aanpassingen van het gebied. Eerdere reacties van bewoners en gebruikers hebben we zoveel mogelijk verwerkt.
Bekijk de voorlopige visie (pdf, 5,8 MB)
Werkgroep denkt en werkt mee
Bijna 300 mensen reageerden schriftelijk op de voorlopige visie. We zijn blij dat zoveel mensen meedenken. De reacties verschillen: naast enthousiasme over het plan zijn er ook veel vragen en zorgen. Daarom zetten we een stap terug. Dat het natuurgebied verandert, staat vast. Maar we willen graag dat de visie goed aansluit bij wensen van de toekomstige gebruikers. Daarom stellen we een werkgroep samen met bewoners en gebruikers vanuit verschillende belangen. Met deze werkgroep werken wij de komende tijd samen aan een nieuwe versie van de visie.
We gaan het in de visie nog niet hebben over wat we precies gaan aanpassen. Pas als de nieuwe versie van de visie klaar is, gaan we het hebben over waar wandelpaden komen en waar juist niet. Of waar nieuwe bomen of bankjes komen.
In de Ruimtelijke Structuur Utrecht (RSU 2040) staan uitgangspunten voor het natuurgebied. Die gaan over onderwerpen als natuur, erfgoed, landbouw, sport en andere activiteiten. In de nieuwe versie van de visie gaan we deze uitgangspunten samen invullen. Met andere woorden: als we bijvoorbeeld kijken naar natuur, erfgoed of activiteiten, wat zouden we dan willen? En wat niet?
Bijeenkomsten
Op 5 juli zijn we van start gegaan met de eerste bijeenkomst van de werkgroep. We hebben uitleg gegeven hoe de gemeente werkt, welke stappen we moeten zetten en welke rol een visie daarin heeft. Ook hebben we de bezetting van de beschikbare stoelen in de werkgroepen definitief gemaakt.
Ongeveer 85 mensen hadden aangegeven graag betrokken te blijven bij het traject. Deze mensen nodigden we uit voor de bewonersbijeenkomst van 10 mei. Ruim 60 mensen waren aanwezig. Het doel van de bijeenkomst was om te beginnen met het proces om tot een nieuwe versie van de visie te komen. Projectmanager Floris van Proosdij legde uit hoe de gemeente het wil aanpakken. Na de pauze bespraken de aanwezigen in kleine groepjes het voorstel. De vraag was of bewoners zich kunnen vinden in de aanpak die wij voorstellen en of we op deze manier de juiste mensen hebben betrokken. De uitkomsten van deze gesprekken verwerken we in de aanpak. Tijdens de bijeenkomst stelden we de werkgroep samen.
Vervolg
In de weken na de zomervakantie gaan we met de werkgroep gesprekken voeren over de verschillende thema’s:
- natuur, landschap & cultuurhistorie en natuur inclusieve landbouw
- recreatie, evenementen, gezondheid, sporten en bewegen
- gebruik en rust met toegankelijkheid en bereikbaarheid
In het najaar, wanneer we met de werkgroep een nieuwe versie van de visie hebben uitgewerkt, nodigen we de bredere groep betrokkenen uit voor een bijeenkomst. In deze bijeenkomst presenteren we de opbrengst van de gesprekken met de werkgroepen. Er is dan nog ruimte voor feedback en discussie.
De gemeenteraad neemt daarna een besluit over de nieuwe versie van de visie. Pas dan werken we de visie uit naar een precies plan voor de inrichting van het gebied. Dan nodigen we weer bewoners uit om mee te denken.
Planning
Wanneer | Wat |
---|---|
December 2022 tot en met lente 2023 | Verwerken binnengekomen reacties op de voorlopige visie |
Zomer en najaar 2023 | Nieuwe versie van de visie maken in samenwerking met bewoners en gebruikers |
Najaar 2023 | Besluit over de visie door gemeenteraad |
2024 | Uitwerken visie naar precies plan |
Wat is er al gebeurd?
- 5 juli 2023: eerste bijeenkomst met werkgroep
- 10 mei 2023: bewonersbijeenkomst (start van nieuwe aanpak)
- 14 oktober - 24 november 2022: iedereen kon reageren op de voorlopige visie
- 31 oktober - 5 november 2022: 2 inloopbijeenkomsten, een spreekuur en een rondleiding door het gebied
- 29 september 2022: publicatie voorlopige visie
- Juni en juli 2022: verkeersonderzoek rondom het natuurgebied
- 19 april 2022: raadsinformatiebijeenkomst
- 12 mei 2022: raadscommissievergadering
- februari 2022: 1-op-1 gesprekken met bewoners, bedrijven en (sport)verenigingen in de directe omgeving
- 23 februari 2022: informatieavond voor bewoners en geïnteresseerden
- 2 februari 2022: het college informeerde de raad dat de bewoners meedenken over de plannen voor het Landschapspark Oud Zuilen
Informatiebijeenkomsten en reacties voorlopige visie in oktober en november 2022
Tijdens de inloopbijeenkomsten, het spreekuur en de rondleiding stelden de aanwezigen veel vragen. Ze deelden hun zorgen en ideeën over verschillende thema’s binnen de voorlopige plannen. Ook kwamen tijdens de inspraakperiode tussen 14 oktober en 24 november in totaal ongeveer 300 reacties binnen bij de gemeente.
Verkeersonderzoek
In juni en juli 2022 hebben we tellingen gedaan om een indruk te krijgen hoeveel verkeer er in en rondom het gebied is. We telden voetgangers, (brom)fietsers, voertuigen en geparkeerde auto’s. Op de Vechtdijk rijden vooral (brom)fietsen, meer dan auto’s. Aan het einde van de middag en op zondagen wordt het natuurgebied het meeste bezocht. De parkeerterreinen aan de Slotlaan en de Franciscusdreef worden gemiddeld voor minder dan 20% bezet.
Lees het volledige rapport met alle cijfers en informatie (pdf, 1,7 MB)
Informatieavond februari 2022
Tijdens de online informatiebijeenkomst van 23 februari 2022 spraken we met ongeveer 200 deelnemers over de uitgangspunten voor het landschapspark. Er kwamen veel vragen zoals: hoe kunnen we recreatie en sport combineren met natuur? En hoe ver zijn de plannen eigenlijk en wat voor inspraak hebben we nog?
Een deel van de aanwezigen is positief over het uitbreiden en verbeteren van de natuur in het gebied. Zij zien kansen voor ontmoeting en recreatie. Ook willen zij verbindingen met andere groene gebieden in de omgeving. Zoals Vechtzoompark, Klopvaart, Maarsseveense plassen en de andere kant van de Vecht. Bijvoorbeeld via een lang wandelpad.
Een ander deel van de aanwezigen gaf aan het gebied graag te willen laten zoals het nu is. Zij zijn bang dat de rust van natuur en huidige bezoekers verstoord wordt. En dat het leefgebied van onder meer de ooievaars erg onder druk komt te staan. Daarnaast zijn er zorgen over toezicht en onderhoud, het behoud van de kwaliteit en het beheer.
Hieronder geven we een samenvatting van de belangrijkste reacties van de bijeenkomst.
Laat het gebied zoals het nu is
- “Dit is een prachtig stukje natuur in Utrecht/Zuilen/Oud-Zuilen. Als er meer budget komt om de bestaande paden aan te harken, bij te houden en schoon te houden prima, maar er hoeft verder echt helemaal niets aan te veranderen.”
Groen op andere plekken in Utrecht-West versterken
Zet middelen beter in om groen op andere plekken in West te versterken, al dan niet in combinatie met recreatie. Denk daarbij aan de doorontwikkeling van het Vechtzoompark, Werkspoor, Demka, bedrijventerrein Overvecht (daar passen nog veel bomen, struiken en heggen).
- “Als er meer groen moet komen, dan zijn er andere plekken die kansrijker zijn om te vergroenen en te gebruiken.”
- “Integralere blik op groen en recreatie in de buurt is nodig.”
- “Voor evenementen en bootcamp: verwerken in doorontwikkeling Vechtzoompark. Daar is ruimte genoeg, die nog niet natuurlijk gebruikt wordt.”
Maak geen landschapspark maar een natuurgebied
- “Met het stijgende aantal recreanten in Oud Zuilen en omgeving door de coronacrisis, zien we ook een stijging in zwerfvuil, (al dan niet onbedoeld) verkeerd gebruik van natuur (recreëren in landbouw/bloementuinen etc). Oftewel natuurgebied wordt gebruikt als stadspark. Hoe gaat goed gebruik van het park gehandhaafd worden?”
Zorgen om sociale veiligheid (toezicht en onderhoud)
Er zijn zorgen om toezicht en onderhoud dat een park met zich meebrengt. Zo worden er voorbeelden gegeven van overlast als gebruik van lachgas, afval, geluidsoverlast, scooters, auto’s en verstoring van dieren. Daarnaast is er de wens geuit om veilig te kunnen fietsen en wandelen in het gebied langs de Vecht (met vleermuisvriendelijke verlichting alleen langs Zand-/Jaagpad).
Zorgen over het behoud van kwaliteit en beheer
Er is angst voor vervuiling (bij ingangen, parkeerplekken en picknicktafels).
- “Hoe houden we het gebied mooi zoals in de plannen afgesproken.”
- “Als je gaat kijken naar alle mooie parken die er al gemaakt zijn, hoe zien die er nu uit en hoe worden ze bijgehouden? Als we hier zelf in Oud Zuilen iedere dag, zeker met mooi weer, vuil moeten gaan opruimen in het park en wat stuk gemaakt is weer opknappen. Wie gaat het bijhouden of moeten we rommel / bende mooi vinden?”
Behoud van structuur van het gebied
Wens tot behoud van de structuur van het gebied, van belang om dit niet uit evenwicht (natuur-mens) te halen
- “Het lijkt wel alsof er nu 2 losse plannen zijn”
- “Scherpe keuze voor dit kleine gebiedje beter, dan alles proberen erin te stoppen; ik ben redelijk positief, vanwege natuurplannen en wat nieuwe wandelpaden, maar richting evenement of grotere sportfaciliteiten (bootcampplek) zou ik niet gaan.”
Verbinding met andere groene gebieden
Wens voor (informele) verbinding met andere groen gebiedenZoals met het Vechtzoompark, Klopvaart, Maarsseveense plassen, overzijde Vecht in de omgeving. Bijvoorbeeld via een lang wandelpad.
- “Het mooie aan dit gebied is de rust en ruimte, dat zou ik behouden, met misschien een extra bankje, fietsparkeerplek en natuurlijke poel; het systeem van wandelpaden zou denk ik verbonden kunnen worden met wat nieuwe wandelpaden in de polder die tussen N230 en bedrijvengebied Overvecht; dan kun je binnen Utrecht echt een stuk wandelen.”
Teveel ambities voor dit gebied
- “Gaat ten koste van natuur. Ooievaars komen in de verdrukking.”
- “Ik ben positief over een park met de nadruk op natuur en diversiteit. ….. Geen bankjes, horeca, festivals e.d. Wel mogelijk maken om er sportief (wandelen, hardlopen) te recreëren. En meer bomen, die inheems Nederlands zijn.”
Toegankelijker maken van het park
Voor mensen die niet goed ter been zijn. Daar ook rekening mee houden met de afstanden in het gebied om een rondje te kunnen maken (vanuit Zuilen).
- “Laten we recreatie op plaatsen doen waar nu niet zo veel natuur en dieren zijn. Bijvoorbeeld bij het stuk grasland bij Praxis en kanaal. Horeca is er al genoeg, ook rondom het Zuilens natuurgebied (zoals het nu heet). Dus sluit recreatie aan op werkspoor, en verstevig de natuur in het Zuilens natuurgebied.”
Geen groepsport, wel individueel bewegen
Georganiseerde sport (in groepen) zoals bootcamps stuit op weerstand; informeel, individueel sportief bewegen niet.
- “Ik ben redelijk positief, vanwege natuurplannen en wat nieuwe wandelpaden, maar richting evenement of grotere sportfaciliteiten (bootcampplek) zou ik niet gaan.”
- “Alsjeblieft geen bootcampen! Wandelen, hardlopen etc. prima, maar geen grote groepen”.
Losliggende wandelpaden
Wens om meer losliggende wandelpaden (niet samen met fietsers/skaters over 2e Polderweg, is onveilig), ook om tennisvelden heen.
- “Faciliteer hardlopen in / langs het park, zodat snellere sporten (skaten, fietsen) en langzamere sporten (wandelen/hardlopen) uit elkaar gehaald worden. Het hele stuk langs de Vecht is nu, vooral sinds corona, een drama met ontzettend veel sporters.”
- “Geen grote veranderingen, niet te veel paden, wel fijn als wandelpaden apart zijn van fietspad en autoweg: langs de rand van het veld en wandelpaden apart langs de vecht.”
- “Wat de drukke weg betreft zou ik het een heel goed idee vinden om een wandel/hardloop pad aan te leggen, zodat deze sportievelingen niet meer over de weg hoeven te lopen.”
Honden
Meningen verschillen over de wens om het gebied ook toegankelijk te maken/houden voor honden.
- “Op zich zien we kansen, maar wat als het een hondenlosloopgebied wordt bijvoorbeeld?”
- “Het zou fijn zijn als er ook ruimte is voor honden. Die kunnen in Zuilen bijna nergens los. Ik weet dat er mensen zijn die hun hond niet onder controle hebben maar laat de goede niet onder de slechte lijden. Als honden niet in de buurt los kunnen creëer je veel autoverkeer in de wijk richting plas en gagelbos onder andere.”
Openbaar groen in de buurt
Er is al genoeg openbaar groen in de buurt voor beweging.
- “We hebben het park de Gagel, de Maarsseveense Plassen. De sportparken Daalseweide en Zuilen/Elinkwijk. Laat het a.u.b. zoals het nu is. Recreatiemogelijkheden en sport (tennis, schaatsbaan, voetbalmogelijkheden genoeg binnen een straal van 2 KM”.
- “Ik denk dat het een misverstand is dat je op deze manier mensen kunt verleiden om te gaan sporten, daar zitten vaak andere belemmerende factoren”.
Atletiekbaan
Organiseer meer sport en beweging in combinatie met atletiekbaan
- “Sport verplaatsen! Juist bij rustig wandelen vind ik dat gehaast en gedoe van sporters altijd zo vervelend... Helemaal niet ontspannen!”
- “Doe sporten en bootcamp maar op de atletiekbaan.”
Geen festivals en evenementen
Geen festivals en evenementen hier, eventueel bij het Slot of Fort De Klop of elders.
- “Op dit moment is het ook een rustgebied tussen medio augustus tot eind oktober voor ganzen en circa 50/60 ooievaars. Dat lijkt mij dat strijdig met het gebruik van picknick/evenementen.”
- “Niet te veel verharde paden en al helemaal geen festivals en derlijke.”
- “Het kan heel mooi verbeterd worden, maar wel met nadruk op natuur en niet op festivals en horeca.”
- “Laten we recreatie op plaatsen doen waar nu niet zo veel natuur en dieren zijn. Bijvoorbeeld bij het stuk grasland bij Praxis en kanaal. Horeca is er al genoeg, ook rondom het Zuilens natuurgebied (zoals het nu heet). Dus sluit recreatie aan op Werkspoor, en verstevig de natuur in het Zuilens natuurgebied.”
Horeca
Er is al voldoende horeca in de buurt en vraag is of kleinschalige horeca genoeg opbrengt.
- “Kleinschalige horeca wil de gemeente altijd, maar daar is geen droog brood mee te verdienen en dan... zie je wat er gebeurt dan wordt er meer gevraagd en dan komt er meer en hardere horeca. (…) En hoezo een boerenmarkt kleinschalig.. daar gaan we al...”
- “Natuurplan ziet er mooi uit, extra horeca lijkt mij niet nodig, er is al voldoende aanwezig in de buurt.”
Zorgen over toenemende verkeersdrukte en bezoekers
- “Het plan houdt rekening met fietsparkeerplekken picknickweiden en extra meters wandelpad met een bepaalde breedte en recreatieweiden. Op welke belasting qua aantal bezoekers is dit plan gemaakt en hoe verhoudt dat zich tot het huidige gebruik?”
Betere ingang en verbinding
Wens: prettiger/veilige oversteek Franciscusdreef voor wandelaars, betere entree van het gebied. En ontsluiting slot Zuylen/verbinding met park.
- “Het is het allermooiste gebied in Utrecht Noord. Er staat nu een strakke grens om het gebied. Maar het zou zo mooi zijn als we het ook verbinden met fort de klop, het kasteel en de overkant van de Vecht (zowel bij oud Zuilen als bij Zuilen)”
- “Slot sluit nu al hun hek na 5 uur zodat omwonenden om moeten lopen vanwege overlast en ze hebben slagboom geplaatst bij parkeerplaats om ongewenste auto’s min of meer weg te houden. Nog een brug die ze in de gaten moeten houden.”
Verkeersituatie 2e polderweg
- “Geen auto’s op de 2e polderweg, je moet daar als voetganger helemaal de berm in, soms zelfs gevaarlijk, als er een auto wil passeren. Past daar niet.”
- “2e polderweg doortrekken over de atletiekbaan scheidt de baan van de kantine en de kleedkamers. Niet zo fijn en veilig voor de kinderen en de overige sporters!”
- “Mis als te verbeteren verbinding de oversteek van de 1e naar de 2e polderweg”
Verkeersmaatregelen voor de Vechtdijk
- “Ik vind het wandelen naar het bos bij het kasteel niet zo fijn langs de drukke weg. Dat kan wel beter wat mij betreft. (De weg langs de vecht.”
- “Trek het fietsvriendelijke gedeelte van de Vechtdijk vanaf Fort aan de klop door naar Oud Zuilen.”
- “Doortrekken van het Jaagpad mag niet ten koste van bomen gaan.”
Brug voor voetgangers en fietsers over de Vecht
- “Een brug is wel heel fijn voor een snelle verbinding naar het gebied!”
- “Aub in ieder geval geen brug waar ook mensen onder kunnen gaan hangen. Nu al erg vaak overlast onder de Muinck brug, mensen hangen en lachgas ballonnetjes.”
Paden in het landschapspark
- “Paden genoeg voor ons mensen, maak ze waar nodig rolstoeltoegankelijk en laat het zo waar het nu al goed is.”
- “Kunnen wandelen om de tennisbanen heen zou ook mooi zijn, dat kan nu volgens mij niet.”
- “Interessante toevoeging in het kader van wandelroutes: oversteek over de klopvaart vanuit Vechtzoompark naar Natuurgebied De Klop. Nu moet iedereen over dat heel drukke kruispunt Vechtdijk/Klopdijk. Voor wandelaars vervelend punt in verband met drukte van fietsers en auto's. Onderbreekt de wandelroute echt.”
Ontwikkeling natuur
Er is enthousiasme over de ontwikkeling van natuur en de omvorming naar soortenrijke graslanden.
- “Net het eerste plan bekeken; ziet eruit als nog veel meer ruimte voor natuur in eerste instantie. Dat zou mooi zijn m.i.!”
- “Het gebied is onderdeel van Natuurnetwerk Nederland. Volgens mij zouden ecologen zich moeten buigen over de vraag voor welke flora en fauna dit gebied geschikt zou moeten zijn om bij te dragen aan het netwerk. Die kunnen bepalen of er bijv. ruimte nodig is voor ooievaars of juist andere dieren”
- “Ik ben wel enthousiast over verbeteringen, maar dan met uitgangspunt natuurgebied. Daar denk ik graag over mee”
- “Eens met alle mensen die het karakter van het gebied zo willen houden; zo weinig mogelijk aan doen behalve mogelijk wat natuurherstelmaatregelen die de bestaande natuur en vogels ten goede komen. Herstel van de oude Vechtarm lijkt wel gunstig, en misschien de bosstrook langs de Vecht wat verbreden. Geen picknickplaatsen in het weiland, zeker geen festivals.”
- “Behoud het karakter van een natuurgebied waar vooral de dieren de ruimte hebben. Paden genoeg voor ons mensen, maak ze waar nodig rolstoeltoegankelijk en laat het waar zo waar het nu al goed is”
- “Het kan qua natuurbeheer verbeterd worden, maar recreatie zou niet de focus moeten zijn wat mij betreft”
Verstoring natuur
Er zijn zorgen over verstoring van natuur en de aanwezige dieren door recreanten en honden. Ook over (gebrek aan) handhaving.
- “Wandelpaden doorkruisen in deze visie de natuur erg veel, zou je niet beter aan de rand kunnen recreëren? (langs de vecht, veilige langzaamverkeer route van maken?) Dan zie je de natuur maar verstoor je deze minder”
- “Mijn zorg is dat door vele mensen ooievaars en andere mooie dieren verdwijnen”
- “Houd het grote veld voor de vogels, omgeven door water. En verder (meidoorn)heggen om te voorkomen dat mensen en honden komen waar je de natuur de natuur wilt laten”
- “Aan de andere kant van de Vecht ligt ook een natuurzone en daar hebben de hondenbezitters het overgenomen. Waarom zou dat hier dan niet gebeuren (Waarbij b.v. de vele ooievaars zullen wegblijven)?”
Zones en handhaving
Ook wordt gewezen op het belang van zonering en handhaving:
- “Je zou goed met heggen kunnen werken om te zorgen dat honden en natuur samengaan”
- “Helemaal mee eens dat die olifantenpaadjes en de loslopende honden niet de natuur helpen. Ik heb meermaals melding gemaakt van loslopende honden, maar de gemeente wil niet handhaven.”
- “In het park Nieuw Wulven bij Houten broeden de ooievaars ook nog altijd pal langs het fietspad. Zolang er maar een flinke sloot tussen zit.”
- “Waarom zou natuur en recreatie elkaar uitsluiten? Wanneer je het verstandig doet (beperkt bezoekersaantal, bekeuren, afsluiten na zonsondergang, etc.), dan zou dit toch perfect naast elkaar kunnen?”
De boer wordt gezien als beheerder van het landschap en kan bijdragen aan de inrichting, de beleving en de ontwikkeling van natuurwaarden in het gebied
- “Kleinschalige landbouw zoals in Haarzuilens (met oude granen en zo)?”
- “Ik vind gebruik door de agrarische boer heel goed, maar extensiever, door begrazing blijft het 'natuurlijk' open.”
- “Mooie natuurlijke heggen aanleggen. die kan de boer onderhouden, tegen vergoeding uiteraard, is ook heel mooi voor de vogels”
- “Een agrariër hoeft niet alleen beloond te worden via de melkprijs, de overheid kan ook wat betalen aan de diensten die de agrariër levert. Namelijk het mooiere agrarische landschap”
- “Zouden we de boer niet kunnen vragen biologisch te worden? Dan draagt hij op zijn manier nog een beetje meer bij aan de natuurwaarden van het gebied.”
- “Je kunt de boer ook compenseren voor de ecologische waarde die hij toevoegt”
- ”Beste boer Kees, wij genieten al meer dan 20 jaar enorm van jouw jongvee wat jij daar weidt!! En biologisch zou helemaal mooi zijn!! Daar tekenen wij voor!!!
Waar ligt het gebied precies?
Het gebied van ongeveer 40 hectare ligt tussen de Vecht in het westen, Slot Zuylen in het noorden, bedrijventerrein Overvecht-Noord in het oosten en de Franciscusdreef in het zuiden.
