Diervriendelijk bouwen voor de gierzwaluw
Utrecht staat voor diervriendelijk bouwen. Bij (bouw)werkzaamheden moet uw rekening houden met dieren die beschermd zijn door de Wet natuurbescherming. De gierzwaluw en zijn nestplaatsen vallen onder deze wet. Bij werkzaamheden die leiden tot schade aan de nestplaatsen, hebt u misschien toestemming nodig.
Kenmerken gierzwaluw
Rond eind april zijn de eerste gierzwaluwen meestal weer boven Utrecht te zien. Ze komen dan terug uit tropisch Afrika. De gierzwaluw is herkenbaar aan zijn sikkelvormige silhouet en het kenmerkende gierende geluid.
De gierzwaluw broedt graag onder dakpannen, en onder dakranden en dakgoten. Soms broeden zij in andere nisjes in gebouwen, daarnaast maakt de gierzwaluw goed gebruik van nestkasten.
Gierzwaluwen zijn nuttige vogels en ze brengen geen schade toe aan uw gebouw.
Kwetsbare periode
Gierzwaluwen leggen eieren vanaf begin mei en voeden tot begin augustus hun jongen. In de periode mei – juli is de vogel dus het meest kwetsbaar.
Hoe weet ik of er gierzwaluwen in mijn huis broeden?
Vanaf half mei nestelen gierzwaluwen. De jongen worden geboren in juni. De vogels zijn overdag op jacht, maar keren in de vroege avond weer terug. Rond de schemering vliegen de gierzwaluwen laag door de straat: ‘gieren’.
Maken de dieren aanstalten om een gebouw in te vliegen? Of ziet u ze daadwerkelijk wegkruipen onder de dakpannen? Dan is de kans groot dat ze in uw woning broeden.
Waar komen gierzwaluwen voor?
Gierzwaluwen broeden graag onder dakpannen maar maken ook gebruik van andere spleten en nisjes in gebouwen. Op de onderstaande kaart kunt u zien in welke buurten de gierzwaluw broedt.
Bekijk de kaart met gierzwaluwen in Utrecht
De kaart geeft een goed beeld van de verspreiding van gierzwaluwen in de gemeente. Maar de kaart is niet compleet. U kunt ons helpen de gierzwaluw beter in kaart te brengen. Dat kan door het aan ons door te geven als u een gierzwaluw ziet. Of door dat in te voeren op www.waarneming.nl.
Bij welke werkzaamheden kunnen nestplaatsen verloren gaan?
De volgende werkzaamheden aan uw huis kunnen gevaarlijk zijn voor de nesten:
- na-isolatie van het dak, vooral de ruimte tussen dakbeschot en dakpan met bijvoorbeeld 'isoparels'
- plaatsing van dakkapellen
- herstel van scheefliggende of gebroken dakpannen
- herstel van losse of gescheurde loodslabben
- onderhoud en herstel van dakgoten
Doet u werkzaamheden die kunnen zorgen voor schade aan de nestplaatsen? Dan hebt u misschien toestemming nodig. Die regelt u met de omgevingsvergunning.
Maatregelen om de gierzwaluw te beschermen
Komen er in uw buurt gierzwaluwen voor en gaat u verbouwing of renovatie uitvoeren? Neem dan contact op met gemeente of tref onderstaande maatregelen. Geef deze informatie ook door aan uw aannemer.
- Voer werkzaamheden aan uw dak en/of de locaties waar gierzwaluwen broeden, uit tussen september en april.
- Let op met het plaatsen van steigers. De gierzwaluwen hebben een aanvliegroute nodig van en naar hun nest. Het is beter om niet in de broedtijd te werken om risico op verstoring te vermijden.
- Wijs uw aannemer op de aanwezigheid van gierzwaluwen. Vraag hem om rekening te houden met de nesten. Dit kan door te zorgen dat de nesten na de broedtijd tijdelijk verplaatst en na het werk weer teruggeplaatst worden. Bied zo nodig alternatieve broedplekken aan en verstoor de dieren niet.
- Behoud nestlocaties door toepassing van speciale gierzwaluwdakpannen of bied vervangende nestplaatsen aan in de vorm van gierzwaluwkasten.
Meer informatie
Meer weten over de gierzwaluw? Lees in het RVO-rapport (pdf, 774 kB) meer over ecologisch onderzoek en informatie, maatregelen en activiteiten.