Veilig en weerbaar: lesaanbod voor leerlingen en docenten

Politiekids is een intensief programma van 16 weken (woensdagmiddagen). Kinderen leren bijvoorbeeld om ‘nee’ te zeggen tegen verleidingen. En hoe ze zich op een positieve manier kunnen gedragen in hun eigen omgeving.

Het programma bestaat uit 4 programmalijnen:

• Stevig in je schoenen staan
• Sterk in de groep
• Snel met je lichaam
• Op pad met de politie

Kinderen die hebben meegedaan, kunnen een rol krijgen in de volgende groep ‘Politiekids’. Ouders worden ook betrokken. Aan het eind krijgen de leerlingen een diploma.

Meer over Politiekids

Het (nieuwe) lesprogramma Kapot Sterk is ontwikkeld om de weerbaarheid van leerlingen in groep 7 en 8 te vergroten tegen de verleidingen van (drugs)criminaliteit. Via interactieve lessen leren de leerlingen belangrijke sociaal-emotionele vaardigheden, zoals zelfvertrouwen, probleemoplossend vermogen en veerkracht. Dit programma helpt hen bewuste keuzes te maken en weerstand te bieden tegen negatieve invloeden.

Kapot Sterk bestaat uit 5 interactieve lessen van ongeveer een uur, verspreid over 4 tot 8 weken. Elke les behandelt specifieke thema’s zoals eigen keuzes maken, omgaan met groepsdruk, zelfvertrouwen en het aangeven van grenzen. 

Het programma werkt samen met ketenpartners, zoals politie, jongerenwerkers, HALT en andere jeugdhulporganisaties. Deze partners dragen bij door gastlessen te geven en zorgen voor een positieve kennismaking met de leerlingen.

Meer over Kapot Sterk

Jongeren die de wet overtreden hebben, krijgen de kans om zich te verantwoorden. Dat kan voor een rechtbank van leeftijdsgenoten in de wijk: de jongerenrechtbank. Deze jongeren komen daardoor niet meteen in het systeem van strafrecht terecht.

Leerlingen leren te denken vanuit verschillende invalshoeken: de dader, het slachtoffer en de omgeving. Leerlingen krijgen ook een rol als rechter en advocaat. De jongerenrechtbank is een samenwerking van Halt, het onderwijs, de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtbank.

Meer over de jongerenrechtbank

‘Wie Grijpt In?’, het lesprogramma waarin officieren van justitie en studenten rechten met leerlingen in gesprek gaan over hun eigen rol in een veilige samenleving.

'Wie Grijpt In?' is een lesprogramma voor alle niveaus van het middelbaar onderwijs en het mbo Het daagt jongeren uit om, aan de hand van thema’s en onderwerpen die raakvlakken hebben met hun eigen leefwereld, na te denken over de Nederlandse rechtstaat, een veilige samenleving en hun eigen rol in de samenleving. 

Via de vraag wat maatschappelijk als goed of fout wordt ervaren wordt er toegewerkt naar de werking van het strafrecht.

Meer over Wie grijpt in?

Halt verzorgt lessen op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo. Het lesaanbod kan bijvoorbeeld gaan over: invloed van de groep, gedrag online, online fraude en cybercriminaliteit, sexting education, jeugdcriminaliteit, snelle euro's hebben een prijs, tolerantie en respect, veilig oud en nieuw, wapens en geweld of een klassendialoog. 

Meer over HALT voor het basisonderwijs

Meer over HALT voor het voortgezet onderwijs 

Meer over HALT voor het mbo
Meer over HALT voor onderwijsprofessionals

Spreekuur

Het spreekuur is voor leerlingen op middelbare scholen of op het mbo, na grensoverschrijdend gedrag zoals vechtpartijen, vernielingen of spijbelen. Het doel is om te voorkomen dat de leerling opnieuw in de problemen komt.
Meer over het spreekuur

Ouderbijeenkomst

Naast voorlichtingen aan de leerlingen organiseert Halt ook ouderbijeenkomsten waarin ze ouders inzicht geven over het gedrag van jongeren. Tijdens deze bijeenkomsten vertellen ze meer over de voorlichting die hun kind heeft gekregen.

Jongerenwerkers van JOU werken in de wijk en op school. Zij geven voorlichting, training of voeren gesprekken over onderwerpen die passen bij sociale veiligheid, preventie en de online wereld. Dat doen zij met (interactieve) voorlichting, groepstraining of gesprek.

Aanbod JOU Academie (voor professionals en ouders):

• Puber Academie – het puberbrein begrijpen
• Generatie Online – grip op de online leefwereld van jongeren
• Jongeren en diversiteit – de kracht van verschil
• Love Check Training

Een greep uit het overige aanbod (voor leerlingen in po, vo en mbo):

• Join Us (voor eenzame leerlingen)
• Tienerwerk op de basisschool
• Schooljongerenwerk
• Vreedzame school/wijk 

Meer over JOU Academie

Alleen Jij Bepaalt (AJB) biedt jongeren van 10 tot 18 jaar uit het basis-, praktijkonderwijs of de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo een gestructureerde vrijetijdsbesteding. Hiermee willen wij zorgen voor een positieve ontwikkeling van jongeren door hen kennis te laten maken met sport.

Interesse om mee te doen als school? Neem contact op via school.veiligheid@utrecht.nl

Meer over Alleen Jij Bepaalt

#LeerlingAlert is een lesprogramma waarmee we willen voorkomen dat jongeren kiezen voor een criminele carrière. Daarom leren we leerlingen en studenten, ouders en medewerkers van scholen hoe het er in de criminele wereld aan toe gaat, hoe ronselmethodes, betrokkenheid bij en vormen van criminaliteit zijn te herkennen en hoe ze dan moeten handelen. 

Het programma is als #Studentalert, #Ouderalert en #Schoolalert ook beschikbaar voor mbo- en hbo-studenten, ouders en medewerkers van scholen.

Meer over LeerlingAlert 
StudentAlert
SchoolAlert

Met het Digitaal Veiligheidsplan breng je het veiligheidsbeleid van jouw school in beeld. Dat is belangrijk, want sociale veiligheid op school is een belangrijke voorwaarde voor een goed leer- en werkklimaat. Een veiligheidsplan geeft weer hoe de school dit organiseert.

Meer over het Digitaal Veiligheidsplan

Aanmelden gebruik tool

Welk gedrag laten jongeren zien die drugs gebruiken, erin handelen of afglijden in de drugscriminaliteit? Waar moet u op letten als docent of professional op school?

Na deze een training weet u:

• De signalen te herkennen.
• Wat de (on)mogelijkheden zijn binnen uw rol als docent of onderwijsondersteunend personeelslid.
• Waar je melding kunt doen binnen de veiligheidsstructuur van de school.

Interesse in deze training? Neem contact op met school.veiligheid@utrecht.nl. 

Digitaal burgerschap wordt steeds belangrijker. Door groeiende uitdagingen als desinformatie, cyberpesten en phishing zijn digitale vaardigheden meer nodig dan ooit. HackShield in de Klas leert kinderen van 8 tot 12 jaar via klassenquests op een speelse manier over digitale geletterdheid en digitaal burgerschap. Ze bieden een lesprogramma met:

• Gratis lessen van 30-45 minuten die elk een ander cyberveilig thema behandelen.
• Interactieve verhalen die speels omgaan met digitalisering.
• Een kant-en-klaar lespakket inclusief lesbrieven en optionele jaarplanning.
• Flexibele startmogelijkheden door op jouw eigen tempo te beginnen met slechts 1 les (of nodig een gastdocent uit!).
• Vooropgestelde brief voor ouders, zodat de leerlingen thuis ook verder kunnen leren.
• Het lesprogramma sluit aan bij de SLO-leerdoelen en wordt aangeboden in samenwerking met NTR/SchoolTV.

Meer informatie en gratis meedoen

Mijn Cyberrijbewijs is een gratis lesprogramma dat bijdraagt aan de digitale weerbaarheid van leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Aan de hand van illustrerende thema’s, zoals online hate speech, online fraude, doxing, hacking en sexting, leren en ervaren kinderen meer over online slachtoffer- en daderschap. Van kennis, via inzicht, naar gedrag met handelingsperspectief.

Mijn Cyberrijbewijs bestaat per les/thema uit een docentenhandleiding, lesbrieven voor de leerlingen, slides voor op het digibord en videomateriaal. De lessenreeks wordt afgesloten met de uitreiking van een Mijn Cyberrijbewijs certificaat.

Meer informatie en gratis meedoen

Steeds meer kinderen en jongeren vergaren nieuws grotendeels via sociale media. Terwijl desinformatie ook daar een steeds grotere rol speelt. Nepnieuws kan veel invloed hebben op de democratische rechtsstaat.

Hoe kun je kinderen en jongeren leren nepnieuws te herkennen? Hoe kunnen we leerlingen mediabewuste informatievaardigheden aanleren? De Bibliotheek Utrecht biedt gastlessen mediawijsheid aan.

Aanbod Bibliotheek Utrecht voor het basisonderwijs

Aanbod Bibliotheek Utrecht voor het voortgezet onderwijs

Lesmateriaal mediawijsheid per doelgroep

In elke lesmodule van 50 minuten (6 lessen) duiken leerlingen op interactieve wijze in diverse thema’s. Ze starten online met het verkennen van achtergrondinformatie over de thema’s, waarna ze in kleine groepen de verschillende perspectieven gaan verkennen met Bubbelbrekers. 

Het einddoel? Meer nuance en empathie in de klas. Luister ook de podcast voor meer informatie.

Filter Bubbel is voor leerlingen van onderbouw vmbo en middenbouw praktijkonderwijs (PRO). 
Doe de gratis lessen
Wat is een filterbubbel?
De Rijksoverheid over desinformatie en nepnieuws

Jongeren vinden het heerlijk om mee te gluren met de belevenissen van al hun vrienden en vriendinnen. Online lijkt iedereen ‘the perfect life’ te hebben. Maar is dat wel zo? Of wordt er ook geroddeld op WhatsApp ? Digitaal durft iedereen tenslotte net dat kleine beetje meer! Net even wat gevatter, sexyer of lomper. Wat zijn eigenlijk de afspraken over wat wel en niet kan en hoe snel je moet reageren. En wat kan een jongere doen als iemand zich online anders voordoet dan hij of zij in werkelijkheid is?

Tijdens deze interactieve voorstelling worden online verwachtingen, mogelijkheden en keuzes besproken. Ook is er aandacht voor nare digitale ervaringen en eventuele vervolgstappen. De voorstelling is voor leerlingen in het 1e of 2e leerjaar van het voortgezet onderwijs. We adviseren om de voorstelling in de veilige omgeving van een klas(lokaal) te bekijken. Er is geen extra apparatuur nodig.
Meer informatie over de voorstelling

Als gemeente willen we deelname stimuleren. Daarom vergoeden we een derde van de kosten. Interesse? Neem contact met ons op.
 

Het maken en naar elkaar versturen van seksuele beelden kan leuk en spannend zijn. Maar het is niet de bedoeling dat deze worden doorgestuurd naar anderen of via social media gedeeld worden. Tijdens de interactieve voorstelling komen de leuke en de minder leuke kanten van ‘sexting’ aan bod. besproken. Ook is er ruimte voor een gesprek over wat je kan doen als jij dit soort beelden krijgt of als het jouw beelden zijn die worden verspreid.

Deze voorstelling is voor leerlingen in het 2e of 3e jaar van het voortgezet onderwijs. We adviseren om de voorstelling in de veilige omgeving van een klas(lokaal) te bekijken. Er is geen extra apparatuur nodig.
Meer informatie over de voorstelling

We willen als gemeente deelname aan deze voorstelling stimuleren. Daarom vergoeden we twee derde van de kosten. Interesse? Neem contact met ons op. 

Lesprogramma Framed is ontwikkeld door de politie en wil leerlingen van 12 tot en met 18 jaar bewuster maken van online gedrag en criminaliteit op internet voorkomen. Leerlingen kunnen dit spel op hun eigen smartphone spelen. Voor docenten is er ondersteuning in de vorm van een lesbrief en een presentatie.

Na het spelen van Framed zijn de leerlingen digitaal weerbaarder en bewuster in hun burgerschap. Het sluit aan bij vakken als Maatschappijleer, Burgerschap, Informatica, Techniek, Nederlands en mentorlessen. 
Met Framed aan de slag
Meer informatie over Framed

Kinderen worden niet vanzelf digitaal geletterd. Hoewel ze handig en snel zijn met (sociale) media, moeten ze kritisch en bewust gebruik nog leren. In tijden van oneindige informatiestromen, zeker met de komst van AI, worden informatievaardigheden steeds belangrijker. In deze inspiratiesessie laten Bibliotheek Utrecht u kennismaken met hoe u structureel kunt werken aan mediabewuste informatievaardigheden. U krijgt tips en inspiratie om direct in uw groep toe te passen. 

Deze training is bedoeld voor leerkrachtenteams in het basisonderwijs, van onder- tot en en met bovenbouw. Er is geen voorkennis nodig, nieuwsgierigheid is genoeg. De training duurt 2 uur en een datum kan in overleg ingepland worden. De training kan op school of in de bibliotheek gegeven worden en de prijs is op aanvraag. 
Meer informatie 

Kinderen groeien op in een wereld vol digitale media. Hoe ga je daar als opvoeder mee om? Welke keuzes maak je en wat is het belang van mediaopvoeding? Aan de hand van de MediaDiamant biedt de bibliotheek een presentatie of workshop met handvatten per leeftijd. In overleg stemmen we de duur en inhoud af op de samenstelling van de groep.

Datum en prijs zijn in overleg en op aanvraag. De bijeenkomst kan op school of in de bibliotheek gehouden worden. 

Meer informatie

BUIT in de klas is een lespakket gemaakt voor én door jongeren vanaf 12 jaar. We willen met het lespakket de bewustwording en weerbaarheid van jongeren rondom het thema uitbuiting vergroten. En daarmee uitbuiting onder jongeren voorkomen.

In het lespakket komen de thema's criminele uitbuiting en seksuele uitbuiting aan bod. Bij beide thema's bekijken jongeren een film en kunnen ze daarna via een appgesprek 'praten' met de personages uit de film.

Het gratis lespakket bestaat uit: 

• Een docentenhandreiking ter voorbereiding.
• Het lesmateriaal (toegang tot de films en de interactieve app).
• Een bericht voor ouders. 

Het lespakket is ook geschikt voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. 
Vraag een gratis lespakket aan

De 3 lessen van stichting Future NL maken jongeren bewuster van de gevaren van online seksuele en criminele uitbuiting. Jongeren leren wat veilig online gedrag is en weten hoe zij om hulp kunnen vragen als zijzelf (of iemand die zij kennen) te maken hebben met mensenhandel.

Dit lespakket is voor leerlingen van vmbo 3 en havo/vwo 2. 

Vraag het gratis lespakket aan

Criminele en seksuele uitbuiting hebben een ontwrichtend effect. Op kinderen, jongeren en volwassenen die slachtoffer worden. En op de samenleving als geheel. Jongeren zijn vaak slachtoffer, maar ook pleger van deze vormen van mensenhandel. De aanpak van criminele en seksuele uitbuiting onder jongeren begint met bewustwording en signalering.

Hiervoor ontwikkelden NHVeilig en Fier BUIT voor professionals. Een beknopte en praktische e-learning voor professionals die met jongeren werken: op school, op straat, in de zorg of waar dan ook.

In de e-learning BUIT voor professionals:

• Krijgt u meer kennis over criminele en seksuele uitbuiting onder jongeren.
• Leert u hoe u signalen kunt herkennen.
• Leert u wat u met die signalen kunt doen en welke partners u daarbij kunt betrekken.

Na afloop van de e-learning ontvangt u een certificaat van deelname.

Meer over BUIT voor professionals

Jellinek besteedt binnen het onderwijs aandacht aan de preventie van roken, het gebruik van alcohol en drugs en (te veel) gamen of gokken. Hierbij is Jellinek actief op verschillende schoolniveaus: van het voortgezet onderwijs tot universiteit. 

Binnen de onderwijsniveaus worden er verschillende doelgroepen bediend, denk aan: leerlingen, ouders en docenten. Zij spelen allen een rol bij middelenpreventie.
Meer informatie

Helder op School helpt middelbare scholen en mbo's aandacht te besteden aan roken, alcohol, drugs, gokken, en (te veel) gamen. Verbeter uw beleid, ga aan de slag met kant-en-klare lespakketten, krijg ondersteuning bij signaleren en leer meer over de omgevingsfactoren die leerlingen beïnvloeden.

Meer informatie voor het voortgezet onderwijs

Meer informatie voor het mbo

In elke lesmodule van 50 minuten (6 lessen) duiken leerlingen van onderbouw vmbo en middenbouw praktijkonderwijs op interactieve wijze in diverse thema’s. Ze starten online met het verkennen van achtergrondinformatie over de thema’s, waarna ze in kleine groepen de verschillende perspectieven gaan verkennen met Bubbelbrekers. Het einddoel? Meer nuance en empathie in de klas. Luister ook de podcast voor meer informatie.
Doe de gratis lessen
Wat is een filterbubbel?
Rijksoverheid over desinformatie en nepnieuws 

Welke invloed hebben onderwerpen als de avondklokrellen of de oorlog in Oekraïne op leerlingen? Hoe ga je daarmee om? Het onderwijsprogramma van TerInfo ondersteunt docenten. Zo kunnen ze terrorisme en andere verstorende gebeurtenissen in de samenleving bespreken met leerlingen. Als docent kunt u zelf aan de slag met kant-en-klare lesplannen over de geschiedenis van terrorisme, de psyche van terroristen en mediawijsheid. Bij grote gebeurtenissen brengt TerInfo zo snel mogelijk een lesbrief op meerdere leeftijdsniveaus uit. Daarin staan achtergrondinformatie en handvatten voor bespreking in de klas. TerInfo biedt ook gastlessen aan.

Aanvragen gratis lesmateriaal

Hoe gaat u als docent om met felle meningen en spanningen in de klas? In de serious game ‘Botsende ideeën’ neemt u de rol aan van een docent Maatschappijleer. 
Meningen mogen verschillen, zeker in het klaslokaal. Maar wat als die meningen extreem worden, of als leerlingen lijnrecht tegenover elkaar staan? Op interactieve wijze leert u in deze game hoe u polarisatie kunt herkennen en bespreekbaar maakt.

Meer informatie
 

Deze 3-daagse training gaat over multicultureel vakmanschap en is een kennismaking met de termen ‘radicalisering’ en ‘extremisme’. Daarnaast maakt u als docent kennis met verschillende vormen van radicalisering en extremisme. Denk aan links-, rechts- en milieu-activisme/extremisme en islamitische radicalisering.

Tot slot kunt u als docent met acteurs oefenen met alle nieuwe kennis. Per organisatie krijgen 2 personen een training. Zij zijn daarna als Taakaccenthouder (TAH) het aanspreekpunt voor collega’s. Jaarlijks is er een terugkomdag voor TAH’s.

Meer informatie

Helaas is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om zich veilig te voelen in de openbare ruimte. In een lessenserie van 4 lessen bespreken we (on)gewenst gedrag aan de hand van de thema’s:

• Vormen van straatintimidatie
• Effecten van straatintimidatie
• Hoe te handelen als slachtoffer of omstander

De lessen zijn bedoeld voor leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs de onderbouw van het voortgezet onderwijs (bij Vreedzame scholen is dit een module in het programma). De lessen zijn zo ontworpen dat docenten het zelf kunnen aanpassen aan het gemiddelde ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Er is ook een brief voor ouders beschikbaar.

Naar de gratis lessen

Meer over straatintimidatie